Dit betekent, dat de langstlevende volgens de wet alle goederen in eigendom krijgt onder de verplichting om alle eventuele schulden voor zijn of haar rekening te nemen.

Het gedeelte, dat de langstlevende te veel krijgt – het netto-erfdeel – van het kind of de kinderen blijft de langstlevende als een onderhandse geldlening in principe tot het overlijden schuldig met een rente daarover voorzover de wettelijke rente meer dan zes procent bedraagt, ook pas opeisbaar bij het overlijden van de langstlevende. In geval van een wettelijke verdeling zijn kinderen niet aansprakelijk voor eventuele schulden van de nalatenschap.

Op grond van het overgangsrecht blijven bestaande testamenten van kracht en blijven daarom voor de wettelijke verdeling gaan, ook al geven die oude testamenten (veel) minder bescherming aan de langstlevende. het is daarom raadzaam uw testament te laten bekijken en eventueel aan te passen aan de huidige vergaande bescherming ten behoeve van de langstlevende.

Bij testament kan men deze wettelijke verdeling om diverse redenen aanvullen, wijzigen of zelfs helemaal uitsluiten.

Ongedaanmaking van de wettelijke verdeling door de langstlevende echtgenoot:

Hiervoor is een notariële akte noodzakelijk, die binnen drie maanden na het overlijden moet zijn getekend en moet zijn ingeschreven in het boedelregister bij de rechtbank. Het gevolg hiervan is, dat alle erfgenamen medegerechtigd worden tot alle bezittingen en ook voor de schulden kunnen worden aangesproken, als zij zuiver aanvaarden. Beneficiaire aanvaarding na de ongedaanmaking is echter in principe nog mogelijk, zolang men geen daden heeft verricht waaruit zuivere aanvaarding kan worden afgeleid. (Het regelen van uitsluitend begrafenis of crematie is geen daad van zuivere aanvaarding.)

Een reden om de wettelijke verdeling ongedaan te maken kan zijn om daardoor de woning zonder heffing van overdrachtsbelasting op naam van de kinderen te zetten.